FAQ – Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Na ogół nie ma potrzeby stosowania oddzielnych zasilaczy do taśm/lamp LED i sterownika. Zwykle do zasilania taśm/lamp LED i sterownika stosuje się jeden wspólny zasilacz. Nasze sterowniki są energooszczędne: średnio pobierają tylko 5mA prądu, co przy 12VDC zasilania odpowiada zaledwie 60mW.

Dwa lub więcej zasilaczy potrzeba tylko wtedy, jeśli zasilacz nie ma wystarczającej wydajności prądowej, aby zasilić wszystkie lampy/taśmy LED.

Zasilacz do instalacji oświetlenia LED schodów powinien być zasilaczem wysokiej jakości z dobrą stabilizacją napięcia. Ponadto powinien być wyposażony w niezbędne zabezpieczenia zwarciowe, przeciążeniowe i nadnapięciowe, co jest szczególnie istotne dla trwałości diod LED. Moc zasilacza  należy dobrać z odpowiednim zapasem, tak, aby moc znamionowa zasilacza przewyższała moc pobieraną przez instalację. Najpierw oblicza się moc wszystkich odbiorników, które będą podłączone to tego zasilacza, a następnie dobrze jest dodać zapas, aby zasilacz nie był podczas pracy maksymalnie obciążony (około 20%).

Jak obliczyć moc pobieraną przez taśmy LED?

Należy obliczyć sumaryczną długość wszystkich zastosowanych odcinków taśmy LED (m), a następnie pomnożyć przez moc jednostkową taśmy (W/m).

PRZYKŁAD: Instalacja oświetlenia LED schodów z 18 odcinkami taśmy LED o długości 0,8m i mocy jednostkowej 4,8W/m oraz z lampą Master do podświetlenia poręczy (5m taśmy LED o mocy jednostkowej 4,8W/m)

1. Pt (pobór mocy przez taśmę LED na schodkach) = (18 * 0,8m) * 4,8W/m = 14,4m * 4,8 W/m = 69,12W
2. Pm – pobór mocy przez lampę (taśmę) Master = 5m * 4,8W/m = 24,0W
3.  PT – pobór mocy przez wszystkie taśmy LED = Pt+ Pm = 69,12W + 24,0W = 93,12 W

ODPOWIEDŹ: Pobór mocy przez wszystkie taśmy LED to 93,12 W.

Jak obliczyć moc pobieraną przez pozostałe elementy instalacji oświetlenia LED schodów?

1. PST – pobór mocy przez jeden sterownik schodowy = 0,06W
2. PCR – pobór mocy przez schodowe czujniki ruchu ALFA lub DELTA = 2 x 0,12W = 0,24W
3. PZA – pobór mocy przez zegar astronomiczny REV-303 = 0,6W

PST + PCR + PZA = 0,06W + 0,24W + 0,6W = 0,9W

ODPOWIEDŹ: Moc pobierana przez pozostałe elementy instalacji LED schodów to 0,9W.

Jak dobrać moc zasilacza do instalacji LED schodów?

Aby dobrać moc zasilacza do instalacji oświetlenia LED schodów należy obliczyć sumaryczną moc wszystkich odbiorników, które będą podłączone do tego zasilacza, a następnie dodać zapas (co najmniej 20%).

PRZYKŁAD: Instalacja z 18 odcinkami taśmy LED o długości 0,8m i mocy jednostkowej 4,8W/m, z lampą Master (5m taśmy LED o mocy jednostkowej 4,8W/m), z zegarem REV-303 i 2 czujnikami ALFA.

1. WZ – współczynnik zapasu mocy (>=1,2)
2. Sumaryczny pobór mocy przez wszystkie urządzenia wynosi P = 93,12W + 0,9W = 94,02W

Wymagana moc zasilacza wynosi: P = 94,02W * WZ = 94,02W * 120% = 112,82W

ODPOWIEDŹ: Minimalna moc zasilacza dla przykładowej instalacji wynosi 113W.
W przypadku instalacji z tego przykładu dobrym wyborem będzie zasilacz modułowy o mocy znamionowej 150W, z oferty sklepu smartLEDs.pl (LRS-150-12 MeanWell), posiadający odpowiednie zabezpieczenia przeciwzwarciowe, przeciwnapięciowe i przeciążeniowe.

Praktyczna wskazówka: Jak widać z powyższych przykładów, w instalacji oświetlenia LED schodów pobierana moc zależy głównie od mocy pobieranej przez źródła światła LED. Moc pobierana przez pozostałe elementy instalacji tzn. sterownik schodowy, czujniki ALFA lub DELTA, zegar REV-303 lub automat zmierzchowy jest nieporównywalnie niższa. Aby dobrać moc zasilacza w praktyce wystarczy więc policzyć moc wszystkich źródeł światła LED, występujących w instalacji, a następnie dodać zapas 20%.

Najprościej oświetlenie na stałe włącza się zwykłym łącznikiem, podłączonym do któregokolwiek wejścia sterującego sterownika schodowego (UP lub DOWN). Dodatkowy łącznik podłącza się równolegle do wyjścia czujki sterującej (fotokomórki lub czujki ruchu). Jeśli chcemy włączać oświetlenie na stałe w dwóch lub więcej punktach, należy zastosować tradycyjną instalację z łącznikami schodowymi (i, ew. krzyżowymi).

W sterownikach OMEGA oświetlenie na stałe można także włączyć przy pomocy aplikacji (Ekran OBSŁUGA).

Wyłącznik zmierzchowy zintegrowany ze sterownikami schodowymi w wersji Premium i Exclusive jest inteligentny i nie blokuje oświetlenia, które sterownik sam załączył. Sondę światła można zatem zainstalować  wygodnie wewnątrz domu w rejonie schodów, o ile nie jest to miejsce oświetlane innym sztucznym światłem. Jest to istotną zaletą wobec zewnętrznych automatów zmierzchowych, których sondy światła muszą być instalowane na zewnątrz pomieszczeń, w miejscu nieoświetlanym jakimkolwiek sztucznym światłem. Zintegrowanie wyłącznika ze sterownikiem wydatnie upraszcza instalację. Ponadto w sterowniku można wybrać jeden z 10 progów jasności, przy którym nastąpi blokowanie świecenia. (Oczywiście zamiast sondy światła można podłączyć inne urządzenie np. wyłącznik, zegar astronomiczny lub bezpotencjałowe wyjście systemu Inteligentny Dom.)

Oświetlenie LED schodów z wyjściem na półpiętrze może być sterowane na kilka sposobów, w zależności od efektu, który zamierza się uzyskać:

Równoczesne włączanie wszystkich lamp – Sterowanie tego typu wykonuje się przy pomocy jednego sterownika schodowego S2-P i 3 czujników ruchu, podłączonych bezpośrednio do 3 wyjść sterownika. W tym wypadku po wykryciu ruchu przez dowolny czujnik (na dole, na górze lub na półpiętrze schodów) sterownik włączy oświetlenie równocześnie na całych schodach. Do sterownika można podłączyć także więcej czujników ruchu (połączonych równolegle), wtedy, po wykryciu ruchu przez dowolny czujnik, oświetlenie zostanie równocześnie włączone na kilku biegach schodów.

Kolejne włączanie oświetlenia schodowego typu FALA LED z wykorzystaniem funkcji obsługi półpiętra – Sterowanie można wykonać przy pomocy jednego sterownika schodowego z funkcją obsługi ruchu z półpiętra (np. OMEGA, SP23-P lub SP23-S) oraz 3 schodowych czujników ruchu. Przy pomocy konfiguratora należy ustawić liczbę wszystkich lamp (schodków) oraz liczbę lamp (schodków) 1. poziomu (do półpiętra). Czujniki należy umieścić na dole, na górze oraz przy wyjściu na półpiętrze, w taki sposób, aby mogły wykryć ruch, a następnie podłączyć do trzech wejść sterownika: UP, DOWN oraz MID. Funkcja obsługi ruchu z półpiętra schodów spowoduje, że po wykryciu ruchu przez czujnik na półpiętrze oświetlenie schodów będzie zapalało się kolejno stopień po stopniu, począwszy od półpiętra, równocześnie w górę oraz w dół schodów. Gaszenie oświetlenia nastąpi również automatycznie, stopień po stopniu, począwszy od dołu schodów do góry.

Kolejne włączanie oświetlenia schodowego typu FALA LED niezależnie na każdym biegu schodów – Sterowanie tego typu można wykonać przy pomocy dwóch dowolnych sterowników schodowych typu FALA LED, zwykle S19-P lub S19-S (także OMEGA, SP23-P lub SP23-S) i 4 czujników ruchu. Dwa czujniki ruchu powinny być umieszczone na półpiętrze. W tym rozwiązaniu nie używa się funkcji obsługi półpiętra. Sterowanie oświetleniem każdego biegu schodów odbywa się w tym przypadku niezależnie. Do każdego sterownika (do wejść UP i DOWN) podłącza się 2 czujniki ruchu, umieszczone tak, aby wykrywały ruch generowany z wyjścia na półpiętrze w kierunku określonego biegu schodów. Po wykryciu ruchu na półpiętrze oświetlenie nie będzie zapalało się tak jak poprzednio równocześnie w obu kierunkach, lecz będzie zapalany tylko jeden z biegów schodów, w górę lub w dół od półpiętra.

Zobacz także: Sterowniki smartLEDs do oświetlenia LED do schodów z półpiętrem.

Ściemnialność źródeł światła LED to ważna cecha, która decyduje o możliwości współpracy ze ściemniaczami i sterownikami LED. Przy ściemnianiu wykorzystywana jest metoda PWM (ang. Pulse Width Modulation), polegająca na modulacji szerokości impulsu. Przy zakupie źródła światła LED warto upewnić się, czy posiada ono cechę ściemnialności.

Dlaczego to takie ważne? Otóż dzięki ściemnialności źródeł światła LED możliwe jest sterowanie ich jasnością, a także kolorem (w przypadku źródeł światła RGB). Cecha ściemnialności jest także wykorzystywana przy dekoracyjnym sterowaniu oświetleniem, kreowaniu nastroju oraz do wielu innych rzeczy. Przykładowo, ściemniacze LED smartLEDs nie tylko dopasowują natężenie oświetlenia do potrzeb użytkownika, przez co umożliwiają wprowadzenie odpowiedniego nastroju np. w sypialni, czy salonie, ale – dzięki możliwości ściemniania LED – także zwiększają komfort związany np. z łagodnym start/stopem oświetlenia, realizują funkcję pamięci jasności oświetlenia, czy fizjologiczną charakterystykę ściemniania. Z kolei inteligentne sterowniki schodowe smartLEDs wykorzystują cechę ściemnialności np. do sterowania płynnością fali świetlnej LED, czyli stopniowej zmiany jasności oświetlenia przy zapalaniu i gaszeniu, co bardzo zwiększa efekt dekoracyjny. W sterownikach RGB ściemnialność jest niezbędna nie tylko do sterowania jasnością, ale także do sterowania kolorem.

Warto też wspomnieć o znaczeniu ściemniania dla ochrony ciemnego nieba i zachowań proekologicznych. Nie do pominięcia jest też aspekt ekonomiczny ściemniania źródeł światła dla naszych kieszeni, chociaż wydaje się że korzyści finansowe ze ściemniania LED mogą być w tym przypadku niższe niż w przypadku ściemniania oświetlenia tradycyjnego (ale zależy to od konkretnego przypadku). Dodamy, że występujące w naszej ofercie źródła światła LED i RGB są ściemnialne.

Występujące w naszej ofercie źródła światła LED i RGB są ściemnialne. Niestety nie można tego powiedzieć o wszystkich źródłach światła LED występujących na rynku. Występowanie cechy ściemnialności źródła światła zależy od jego budowy. Najprostszym źródłem światła LED jest zwykła taśma LED, gdzie pojedynczy segment składa się najczęściej z 3 pojedynczych diod LED i rezystora dopasowującego prąd pracy diod do konkretnej wartości napięcia zasilającego. Zwykła taśma LED jest źródłem światła, które bez problemu daje się ściemniać metodą PWM i w zasadzie do ściemniania taśm LED można użyć każdego ściemniacza LED, byle był odpowiedniej jakości. Inne źródła światła (np. zamienniki popularnych halogenów) mogą mieć bardziej skomplikowaną budowę i zawierać dodatkową elektronikę, która utrudni lub uniemożliwi ściemnianie. Oprawy LED niskonapięciowe zwykle są ściemnialne, ale każdorazowo należy zapytać producenta o cechę ściemnialności i możliwość współpracy ze ściemniaczem PWM. Oprawy LED wysokonapięciowe (tzw. zamienniki tradycyjnych żarówek) zwykle nie są ściemnialne ze względu na dodatkowe elementy elektroniczne (np. zasilacz dopasowujący napięcie zasilania 230 VAC do wymagań układu diod świecących) lub wymagają specjalnie dopasowanego do nich ściemniacza.

W źródłach kolorowego oświetlenia LED często mamy do czynienia z nierówną jasnością świecenia diod R, G i B, objawiającą się przewagą lub niedoborem któregoś z kolorów składowych w kolorze wynikowym. Często spotykanym zjawiskiem jest niedobór koloru czerwonego (czerwone diody LED w taśmach/lampach RGB zwykle emitują najsłabszy strumień świetlny). Nierównomierne świecenie diod R, G i B może skutkować niemożnością ustawienia pożądanego koloru wynikowego. Sterowniki WRGB umożliwiają niezależne ustawianie granicznej jasności diod R, G i B. Ta unikalna cecha sterowników WRGB umożliwia zarówno ustawienie jasności wynikowej taśmy/lampy LED, jak i korekcję koloru w źródłach oświetlenia LED RGB. Jest to istotne, gdy istnieje potrzeba precyzyjnego ustawienia koloru.

Owszem, do blokowania działania sterowników smartLEDs w dzień (poprzez wejście DIS) można stosować wyłączniki zmierzchowe 230V, ale tylko takie, które mają wyście sterujące odseparowane galwanicznie od napięcia sieci (np. WZM-01, do kupienia w naszym sklepie). Jeśli chcemy zastosować zwykły wyłącznik zmierzchowy (bez separacji galwanicznej wyjścia od napięcia sieci), należy dodatkowo zastosować przekaźnik separujący (przekaźnik z cewką 230V). Innym rozwiązaniem jest zastosowanie zegara z funkcją astronomiczną REV-303 (również do kupienia w naszym sklepie), który może być zasilany zarówno napięciem przemiennym 230V, jak i napięciem stałym 12V.
Niektórzy klienci pytają także, czy możliwe jest wyłączanie, za pomocą zwykłego wyłącznika zmierzchowego 230V, zasilaczy sterownika i lamp (taśm) LED. Takie rozwiązanie jest możliwe, choć przez nas niezalecane. W tym przypadku należy też pamiętać, że po każdym włączeniu zasilania sterownik wykonuje test sterowanych lamp, włączając na ok. 4s na pełną jasność wszystkie sterowane lampy (taśmy LED).
Jednocześnie przypominamy, że sterowniki schodowe w wersji Premium i Exclusive posiadają wbudowany wyłącznik zmierzchowy oraz sondę światła i do blokowania oświetlenia w dzień nie ma potrzeby stosowania jakichkolwiek zewnętrznych wyłączników zmierzchowych.